prodakt plejsment

Niegdyś w filmach i serialach TV zakrywało się marki produktów i samochodów, żeby nie robić kryptoreklamy. Nadeszły czasy, gdy jest odwrotnie. Znamy to doskonale: bohater zatrzymuje się dłużej nad jakąś czynnością, a kamera zbliża się na odpowiednio długi moment, aby widz zdążył odczytać nazwę produktu lub dostrzec firmowe logo. Mądrzy ludzie nazwali tą technikę "product placement". Cóż, producent płaci - producent wymaga. Trzeba jednak przyznać, że w "zachodnich" filmach jeszcze jakoś to wygląda. James Bond rozmawia przez "komórkę" znanej skandynawskiej firmy, prowadząc znany brytyjski samochód, ale akcja się toczy. Polskie kino, a szczególnie seriale, jest w tej materii o wiele bardziej bezczelne. W "Rodzinie zastępczej" dzieciaki wręcz obżerały się pewnymi czekoladowymi batonikami, a domowego pupila niemal tuczono popularnym psim jedzeniem. Nic dziwnego zatem, że ów dog w większości scen leży na podłodze w niewybrednych pozycjach, a Piotr Fronczewski bezowocnie wyzywa go od darmozjadów. Człowiek, jakby go tak nafaszerowano, też by się z miejsca nie ruszył. Natomiast w bardzo dobrym skądinąd serialu "Ojciec Mateusz", wszyscy ostentacyjnie piją pewną kawę, której nazwa zaczyna się na literę "W". Skrupulatnie ją przygotowują (zawsze w białych filiżankach!) i piją wszędzie: w knajpie, na komendzie, na plebanii. I to w ilościach, które podpadają już pod grzech nieumiarkowania w jedzeniu i piciu. Jak tak dalej pójdzie, twórcy serialu będą zmuszeni zmienić nazwę na "Ojciec Ateusz".

Zjawisko to jest obecne już od wielu lat, jednak dopiero dziś jeden z jego przejawów zdziwił mnie niezmiernie. Przypadkiem natrafiłem w Polsacie na końcówkę filmu "Krzyżacy". Klasyczna adaptacja powieści, słynna wersja Aleksandra Forda z 1960 roku, jest scena tuż przed finałową bitwą. Krzyżak wbija w ziemię dwa nagie miecze, kamera pokazuje króla Jagiełło, a po jego lewej stronie stoi rycerz, którego zbroja na piersiach jest przyozdobiona w ogromne, żółte słoneczko Polsatu. Autentycznie! Podobno to jakieś godło czy herb rodu tego rycerza, ale ja tam wiem swoje. Żeby tak ordynarnie wykorzystywać polską klasykę do promowania własnej telewizji! Naprawdę, czy w tym Polsacie nie mają resztek sumienia?! Tym bardziej, że na pancerzach Krzyżaków nie dostrzegłem loga żadnej z konkurencyjnych stacji telewizyjnych ani spółek giełdowych. Więc sprawa jest oczywista. Klasyczny product placement - rycerz zwycięskiej ekipy dumnie noszący na piersi słoneczko Polsatu...

Chociaż faktycznie - pokusa jest spora. Kultowych filmów w polskim kinie nie brakuje, a jakby tak wpleść w nie elementy marketingu...? Koloruje się cyfrowo czarno-białe wersje, więc to widownia też przełknie. Pole do popisu jest przecież ogromne. Choćby "Czterej pancerni i pies". Wyobraźmy sobie taką scenę: czołgi forsują jakieś grzęzawisko, zakopał się jeden, drugi, wychodzi z niego żołnierz, bezradnie rozkłada ręce, a tu obok mknie jak błyskawica Rudy 102, uchyla się luk, wyłania się z niego Gustlik krzycząc: "Z vervą panie kierowco, z vervą!!!". I znacząco pokazuje na kanister z ropą. Z wojennej klasyki poleciłbym też przygody Hansa Klossa. Wystarczyłoby tylko troszkę zmodyfikować słynne hasło: "Najlepsze rozmowy są na placu Pigalle". I odzew: "Zuzanna lubi je po osiemnastej i w weekendy". A pamiętna scena palenia wódki z "Popiołu i diamentu"? Co by szkodziło wmontować scenę pokazującą z jakiej butelki ową wódkę nalewano. Jest tyle patriotycznych marek: "Soplica", "Pan Tadeusz" - jeszcze wpadłyby punkty za misyjność.

Ale nie samą wojną człowiek żyje. Ot, jaskinia gdzieś głęboko w Tatrach. Siedzą zbójnicy wokół ogniska. Pyzdra posypuje pieczące się barany przyprawą do grilla, Kwiczoł smaruje chleb margaryną "Serce jak dzwon", a Harnaś ma na swojej zbójnickiej czapce rzucający się w oczy napis "7 %". Nie zapominajmy również o legendarnych komediach. Pawlak sierpem tatowym drze na strzępy wiszące na płocie elementy odzieży, a jego żona krzyczy: "Tyś Kaźmirz zwariował?! Nowiuśkie koszule z Wólczanki!". W tym czasie Kargul tłucze garnki na miazgę, a jego żona lamentuje: "Czyś ty oczadział?! Gdzie ja teraz takie garnki dostanę?", na co mąż odpowiada: "Oj uspokój się babo. W Tesco będzie promocja po weekendzie". Nie wolno również zapominać o fanach "Seksmisji". Pamiętamy scenę, gdy bohaterowie w futurystycznych kombinezonach przedzierają się przez las i widzą szybującego w powietrzu bociana. A jakby tak ten bocian niósł ze sobą opakowanie kleju "Atlas" i miękko upuścił je pod nogi Jerzego Stuhra? A ten, zrywając hełm z głowy krzyknąłby radośnie: "Albercik, jesteśmy uratowani! Są jeszcze faceci na tym świecie!".

Na zakończenie pozostawiam klasyka klasyków - Henryka Sienkiewicza. Przypomnijmy sobie choćby scenę, gdy pojawia się Azja Tuhajbejowicz, co to miał "sine piersi rybą kłute" (czy jakoś tak). I gdy on prezentuje to osiągnięcie przemysłu tatuażowego, jeden z jego towarzyszy z dumą oznajmia: "takie rzeczy tylko w studiu piercingu Nowak & Synowie". Albo Staś Tarkowski pochyla się nad chorą Nel, na co wchodzi murzynek Kali i łamaną angielszczyzną tłumaczy: "Do moja wioska, wiele wiosen temu, przybyć biała kobieta. Ona się tak dziwnie nazywać. Goszdżikowa. I ona nam dać takie okrągłe białe tabletki i mówić, że to jak boleć głowa".

Oczywiście Polsat pewnie wszystkiemu zaprzeczy i ogłosi, że ta manipulacja w "Krzyżakach" to przypadek, albo jakaś akcja dobroczynna. Ale ja ich znam! Nie do takich rzeczy są zdolni. Jakieś 10 lat temu postanowili zasponsorować Straż Graniczną i Urząd Celny, dzięki czemu każdy Polak miał w domu paszport Polsatu. Zresztą podobnie wyszłoby, gdyby fundacja TVN sprezentowała każdemu Polakowi lustro w ramach swojej akcji "Nie jesteś sam". A tak w ogóle to dobroczynności z biznesem mieszać nie należy. W przeciwnym wypadku dzieje się bowiem to, co trafnie zaobserwował jeden z internautów: "gdyby udało się zrobić tak, że każde wyszukanie w Google automatycznie klika w brzuszek Pajacyka, to nie byłoby co z tym żarciem robić"...

2. stycznia 2010, 19:17 CET, 50.479 °N, 17.960 °E, trzecia planeta Układu Słonecznego